Month: February 2016

Interesująca i zarazem niepokojąca sytuacja na rynku złota. Poniżej wykres dla GLD, czyli ETFa którego używam do śledzenia rynku złota.Widać dużą zmienność, wręcz ‘zęby’ na wykresie. Gracze najwyraźniej nie wiedzą jak wycenić złoto, albo widzą silne przesłanki zarówno do sprzedaży jak i do kupna. Jednego dnia dominuje wyrzucanie kruszcu za burtę, kolejnego złoto jest kupowane za wszelką cenę. Dzienne zmiany cenowe sięgają kilku procent, obroty na rynku są bardzo duże.

Nie przypominam sobie takiej sytuacji na rynku. Cały rynek akcji i obligacji funkcjonuje normalnie, natomiast rynek złota działa w stanie najwyższej paniki, jakby jutro miał się zawalić świat. Nie wiadomo jak interpretować te wydarzenia, czego można się spodziewać w najbliższej przyszłości. Być może gracze na rynku wiedzą lub podejrzewają rzeczy, o których reszta z nas dowie się dopiero za jakiś czas.

List z wczoraj, który przyszedł do naszego serwisu Stara Gotówka, którego cel to skup wycofanych banknotów.

Witam Państwa. Chciałam dzisiaj sprzedać w kantorze w moim mieście korony duńskie (Prudnik, woj. opolskie), ale jakież było moje zdziwienie, gdy okazało się, że są one od zeszłego roku wycofane z obiegu. Dlatego chciałam zapytać czy jest możliwość ewentualnej wyceny i następnie sprzedaży wyceny koron duńskich, które posiadam. Jest to jeden banknot o wartości 1000 koron duńskich, nad hologramem gwiazdy jest numer 460308A, na brązowym tle jest też drugi numer B2061A, a na odwrocie odczytałam też napis: serie 1997, stan bardzo dobry. Bardzo proszę o wycenę.

Wielu Polaków posiada w domu oszczędności w walutach obcych. Wcale mnie to nie dziwi, ponieważ polska złotówka to waluta sezonowa, można śmiało powiedzieć – bękart wśród walut europejskich. Widać co się dzieje ze złotówką w razie jakichkolwiek zawirowań na świecie – wartość złotówki natychmiast pikuje, a kursy złota i dolara lecą w stratosferę. Oszczędzanie w złotówce ma taki sam sens jak zbieranie liści w parku z nadzieją na korzystną sprzedaż na wiosnę. Co mądrzejsi ludzie zdają sobie z tego sprawę i posiadają waluty obce.

Niestety, każda waluta ma w sobie tą samą wadę – wszystkie są papierową obietnicą. Dlatego co jakiś czas, gdy dany rząd naprodukuje za dużo obietnic finansowych przychodzi moment, w którym realizowanie tych obietnic przestaje być możliwe. Wtedy robi się numer z całkowitym wycofywaniem danych banknotów z obiegu lub koniecznością ich wymiany na nowe serie, z różnymi obostrzeniami i utrudnieniami. W efekcie posiadaczy waluty włoskiej czy greckiej zostali z kolorowymi papierkami o dotychczasowej wartości idącej w miliardy euro. Te banknoty, które otrzymali za swoją mniej lub bardziej ciężką pracę są dziś bezwartościowe. Zostali zwyczajnie przekręceni w majestacie prawa, mają teraz coś w rodzaju czeku bez pokrycia.

Nawet tak cywilizowany bank centralny jak angielski robi podobne przekręty. Wycofuje serie banknotów wydanych całkiem niedawno, z całkiem współczesnymi zabezpieczeniami. Bank liczy, że część posiadaczy funtów nie będzie się chciała fatygować wymianą i po prostu wyrzuci walutę do śmieci. Dla upartych jest uchylona furtka, wystarczy się pojawić w banku centralnym w Londynie w określonych godzinach, udowodnić, że nie jest się terrorystą ani gangsterem (jak posiadanie wycofanych funtów miałoby świadczyć o łamaniu prawa?) i otrzyma w drodze łaski nowe papierki, które być może jakiś czas będą ważne.

Przy okazji modernizacji polskich banknotów NBP przesyła nam śmieszny przekaz. W reklamach mówi się o tym, że ‘polski pieniądz jest ważny bezterminowo’. Otóż złotówki wcale nie są ważne ‘bezterminowo’ tylko ‘do odwołania przez NBP lub do utraty wartości poprzez inflację’. Banknot 100 złotowy dziś jest, a jutro może być ogłoszonym nieważnym, lub konieczne będzie wymienienie go na nowe 1 zł (i na przykład z limitem 3 sztuki na osobę). Poza tym złotówka to nie pieniądz, lecz waluta. Dla nieodróżniających tych dwóch pojęć (to problem 99,99% populacji) wytłumaczenie można znaleźć w filmiku poniżej.

Interesujące jest to, że podobne numery próbowano robić ze złotem. W przeszłości zdarzało się, że władcy nakazywali wymianę pieniądza, która polegała na zebraniu monet od ludności w zamian za nowo wybite monety o mniejszej zawartości kruszcu. Tyranie nowożytne próbowały oszukać obywateli dużo prościej, po prostu ‘delegalizowano’ złoto i nakazywano jego zwrot do banku centralnego, czasem nawet płacąc jakieś niewielkie kwoty w walucie papierowej. Głupi ludzie dawali się zastraszyć i oddawali oszczędności, ci mądrzejsi chowali kruszec pod tynkiem lub klepkami podłogowymi. Prawie wszystkie dawne złote monety (na przykład 10 / 20 dolarów, 5 / 10 rubli, 10 / 20 marek, 10 / 20 franków fr.) pojawiają się w moim sklepie dlatego, że mnóstwo ludzi złamało bandyckie “prawo” nakazujące zwrot tych monet do najbliższego banku.

W Rosji też mają podobne problemy, nie od dziś, raczej od setek lat. I dają sobie jakoś radę:

Nie tylko biedni ludzie żyją w stresie, na przykład gdzie będą mieszkać i co jeść. Ludzie ze średniej i wyższej klasy społecznej też są zestresowani – w jaki sposób nie dać się okraść ze swoich oszczędności, zarówno przez nielegalnych złodziei jak i tych całkiem legalnych – państwowych.

Smutne jest to, że dziś atmosfera wokół ludzi zamożnych jest wyjątkowo niemiła. Z jednej strony mówi się o konieczności oszczędzania na emeryturę, a z drugiej media trąbią non-stop o konieczności przeciwdziałania praniu pieniędzy i unikaniu opodatkowania. Publika ma wrażenie, że każdy zamożny człowiek to kryminalista, który na koncie w Szwajcarii ma miliony pochodzące z przekrętów podatkowych, a każdy przedsiębiorca to złodziej i oszust. Takie nastawienie podważa budowanie naszej gospodarki – a zamożność i jakość życia każdego z nas to pochodna ilości dóbr i usług wytworzonych przez gospodarkę narodową.

W ciągu ostatniego miesiąca widzimy spektakularny wzrost ceny złota. Z 4330 zł/oz w dniu 13 stycznia po miesiącu obserwujemy 4892 zł/oz, co daje wzrost o 12%.

Ceny złota były przez dłuższy czas dławione przez manipulacje na rynku. Zgodnie z moją ‘teorią sprężyny’, im mocniej wycena danego aktywa odbiega od racjonalnego poziomu, tym bardziej dynamiczny jest powrót do rzeczywistości. Działa to też w drugą stronę – po pierwszym odbiciu sprężyna drga w górę i w dół. Cena po nagłym wzroście lubi spaść, a po nagłym spadku wzrosnąć.

Interesujące są inne tłumaczenia tak dużej zmiany cen. Na pewno kapitał uciekający z chińskiej i amerykańskiej giełdy szuka ujścia. Kolejnym czynnikiem budującym panikę są niskie zapasy złota fizycznego na Comexie. Ponadto cena złota w Polsce zależy od kursu złotówki, a na to wpływ ma ‘dobra zmiana’ w wykonaniu PIS, czyli odcinanie jednych ryjów od koryta siekierą i przyspawanie na ich miejsce nowych ryjów.

Warto zwrócić uwagę, że w debacie publicznej nie ma ani jednego słowa o budowaniu silniejszej gospodarki, która mogłaby dać większą bazę podatkową czy o tworzeniu miejsc pracy, co skutkowałoby wzrostem wpływów do budżetu. Mowa jest tylko o przyciskaniu śruby fiskalnej. Za całą tą hucpę płacą wszyscy nabywcy złota i towarów z importu, a zyskują sprzedający złoto i eksporterzy.

Interesującym tłumaczeniem mocnego wzrostu cen złota jest teoria spiskowa, mówiąca że są uczestnicy rynku, którzy wiedzą coś, czego reszta rynku jeszcze nie wie. Może to być jakiś trup w szafie, w rodzaju bankrutującego Deutche Banku. Niewykluczone, że tak jest. Proszę sobie przypomnieć wszystkie głośne upadłości na giełdach. Początkowo nie mamy żadnych przesłanek mówiących o złej kondycji danej spółki, a mimo to cena zaczyna spadać, wydaje się, że bez powodu. Potem nagle dowiadujemy się z mediów o problemach czy nawet upadłości spółki, zerkamy na notowania giełdowe i okazuje się, że cena waloru jest w okolicach zera. Proszę zwrócić uwagę następnym razem, że nawet gdy w momencie ogłoszenia bankructwa słyszymy tą informację z medium biznesowego, to i tak jest już za późno by skorzystać z tej wiedzy składając odpowiednie zlecenie giełdowe – wycena danego waloru zawiera już tą informację. Frajerzy drobni inwestorzy zawsze są dymani  dowiadują się na końcu, gdy zabawa jest już zakończona. Zjawisko to nazywa się asymetrią informacji.

Najbardziej interesujące dla wszystkich jest pytanie co będzie dalej. Szmacenie Polski dobra zmiana będzie nadal trwać, co oznaczać będzie trwale słabą złotówkę więc i drogie złoto. Natomiast nie wiadomo co będzie się działo z sytuacją na rynku globalnym. Jeżeli zbliża się krach to nie dojdzie do korekty, która powinna być widoczna po tak mocnym wzroście ceny.

Taki tam obrazek, który potencjalnie może rozbawić przedstawicieli nauk społecznych.

Obama jest zachwycony swoim sukcesem. Money donosi: Wyszliśmy z najgorszego od lat 30. kryzysu gospodarczego, najgorszego za mojego życia i za życia większości ludzi tutaj obecnych – powiedział Obama w trakcie swego niezapowiedzianego wcześniej wystąpienia w pokoju prasowym Białego Domu. Dodał, że w chwili, gdy obejmował w 2009 roku najwyższy urząd w państwie, stopa bezrobocia wynosiła 10 proc.

Problem polega na tym, że wcale nie jest tak dobrze, jak by chciał prezydent. Podstawowa kwestia to bezrobocie, którego wskaźnik jest tak korzystny, ponieważ jest tak samo ‘skorygowany’ przez rząd USA, jak ‘skorygowane’ są liczniki samochodów sprowadzanych do Polski z Niemiec. Bezrobocie w USA cały czas jest ‘poniżej 10% i spada’, tak jak sprowadzane auta mają przebieg ‘120 – 150 tysięcy kilometrów’, nawet gdy mają 20 lat przebiegu i tarcze hamulcowe grubości żyletki. Tak to wygląda na wykresie – masowane staty sobie, a realia sobie:

Ożywienie gospodarcze, które widzimy w USA jest pozorne. To szereg puchnących baniek, w tym na nieruchomościach i giełdzie, spowodowane wlewaniem się do gospodarki taniego pieniądza, wygenerowane w konsekwencji polityki zerowych stóp procentowych (ZIRP). To daje złudzenie boomu gospodarczego – takie same złudzenie miały ofiary bańki dot-com w roku 2000 czy bańki real estate w roku 2007.

A skoro już jesteśmy przy temacie motoryzacji – pewne światło na sprawę rzucają staty dotyczące ilości przejechanych mil przez samochody w USA, skorygowane o wzrost populacji:

Oba kryzysy naftowe lat 70tych i recesja w czasach Reagana spowodowały kilkuletni spadek przebiegów, ale sytuacja szybko wróciła do normy. W przypadku krachu roku 2008 sytuacja nigdy nie wróciła do normy. Ilość przejazdów spadała prawie 10 lat ! Nadal w Ameryce jeździ się mniej o ponad 10% od szczytu. To nie znaczy, że Amerykanie przestali jeździć po hamburgery do maka, bo zaczęli zdrowo żyć i uprawiać jogging. Ten wykres świadczy o tym, że jeździ się mniej do pracy, produkuje się mniej i mniej się rozsyła towaru ciężarówkami po kraju. To dowód, że gospodarka USA ma się źle.

Wygląda na to, że amerykańska giełda zaczyna łapać (brutalny) styk z rzeczywistością. Indeks DOW osiągnął swoje maksimum 18351 punktów w maju 2015, od tego momentu widzimy solidną, 10% przecenę i należy się spodziewać dalszych spadków. Smart money zaczęło się ewakuować z giełdy w kierunku fizycznego złota. Warto zwrócić uwagę na poniższy, dramatyczny wykres:

W COMEXie prawie nie ma złota. Od kiedy nowojorska giełda zaczęła tracić, część pieniędzy stamtąd wycofywanych trafiła na rynek złota dosłownie go ogołacając z towaru. Rynek złota jest bardzo płytki w porównaniu do rynku akcji. Miliard dolarów jest śmieszną kwotą, która może ledwo poruszyć kurs Apple, ale może całkowicie wyczyścić rynek ze złota i znacząco zmienić jego cenę.

Zbliżają się ciekawe czasy. Obawiam się, że niskimi cenami złota można się na długo pożegnać, podobnie jak z wysokimi notowaniami na giełdach w krajach rozwiniętych. Polska giełda będzie szukać swojego dna, co w końcu musi doprowadzić do okazji inwestycyjnej.