Doxa

W USA trwa dyskusja, czy spadek cen dotknie tylko niektorych obszarow, gdzie ceny te wzrosly w ostatnich latach najbardziej, czy calej Ameryki. Pytanie sprowadza sie do tego czy procesy ekonomiczne i rynki dzialaja lokalnie czy globalnie. Posrednicy nieruchomosci (tzw. realtors) i wszyscy ci, ktorzy robia kase na nieruchomosciach przekonuja, ze ceny spadna tylko tam gdzie sa najbardziej absurdalne.

Niestety, to zwykle myslenie oczu i propaganda w czystej postaci. W ostatnich latach tani kredyt byl dostepny na calym cywilizowanym swiecie. Nawet w Polsce banki w pewnym momencie zauwazyly ze kredyty hipoteczne to zyla zlota, poniewaz potrzeby mieszkaniowe sa w polsce palace i najpewniejszy interes – pozyczka nie moze byc lepiej zabezpieczona.

Okazuje sie, ze banka spekulacyjna istnieje na calym swiecie ! W USA ( http://en.wikipedia.org/wiki/US_property_bubble ), na Wyspach Brytyjskich (na skale gigantyczna) w Hiszpanii (masowe protesty przeciw wysokim cenom domow http://www.flickr.com/photos/shalmaneser/108872349/ ) a nawet w Korei !
( http://times.hankooki.com/lpage/biz/200612/kt2006120318082811910.htm )
i Emiratach Arabskich !! ( http://www.ameinfo.com/104042.html )

Historia uczy, ze kazda spekulacja (czyli wzrost danej ceny, bez istnienia przyczyn obiektywnych jak wzrost kosztow produkcji) konczy sie zalamaniem cen i powrotem do stanu zblizonego do poczatkowego.

To co moge na zywo obserwowac w USA, sytuacje w tutejszej gospodarce, jest jak to Rosjanie mowia, jak seks z niedzwiedziem – i straszne i piekne.

Gospodarka wpadla na tor wiodacy prosto ku ciezkiej zapasci, jest jak tor na ktorym dwa pociagi pedza na siebie i nadchodzacych wypadkow nic nie powstrzyma.

Zrobilo sie poetycko…..

Krachy gieldowe sa malo ciekawe i emocje trwaja najwyzej pare dni. Zwykle wraca czlowiek do domu po pracy i mowia mu w TV ze jego akcje sa warte polowe tego co dzien wczesniej. To co sie obecnie dzieje dostarcza emocji w znacznie dluzszym horyzoncie czasowym, upadek rozciagniety jest z godzin na miesiace.

Moj stan zlota na dzis – 62,3 uncji i to cieszy.

Ameryka ciagle mnie zaskakuje. Czytam sobie blogi ekonomiczne, ale okazuje sie ze nie tylko ja, Bernanke tez czyta i co najbardziej niezwykle – odpisuje ! Czlowiek, ktory tego bloga pisze tez byl w szoku, ze szef FED osobiscie do niego napisal.

http://globaleconomicanalysis.blogspot.com/2006/12/email-from-bernanke.html

Jakie sa wnioski z tego mejla ? FED tak naprawde nie wie co ma zrobic w tej sytuacji makroekonomicznej i po prostu liczy ze sytuacja sama sie jakos rozwiaze ! Tymczasem doswiadczenie pokazuje, ze problemy same sie nie rozwiazuja…

Ciekawe jest tez to jak FED pracuje. Oni zlecaja wykonanie analiz, a
nie jak myslalem po prostu zbieraja sie i dyskutuja. Bylem przekonany,
ze kazdy z czlonkow tego kolegium jest na tyle biegly, ze przewyzsza
analitykow i sam wrecz moglby pisac analizy.

Oczywiscie Chuck Norris swiatowej ekonomii Balcerowicz nie musi sie pytac o zdanie zadnych analitykow. Byc moze pyta o zdanie zone albo szofera, ktorzy mowia np. ‘dzisiaj ludziom odbija od kasy’ i wtedy Balcerowicz glosuje za podniesieniem stop procentowych. Zreszta podnoszenie stop to jego ulubiony sport, podobnie jak Chuck’a kopanie w gardlo. Coz, kazdy ma swoja specjalnosc. Oczywiscie Balcerowicz, podobnie jak Chuck Norris, nie poniza sie nigdy i nie odpisuje na niczyje blogi.

Wracajac do tematu – jest zle. (Jezeli czyta to Norris lub Balcerowicz to lepiej sobie odpuscie chlopaki bo nie zajarzycie.) Wyglada na istnienie tzw. ‘sprzezenia zwrotnego’ czyli dwoch procesow ekonomicznych, ktore nawzajem sie napedzaja. Spadek cen nieruchomosci spowodowany peknieciem banki spekulacyjnej powoduje zwolnienie gospodarki amerykanskiej a to powoduje spadek zaufania do dolara i obniza jego wartosc. Spadek dolara powoduje wzrost inflacji wiec podnoszenie oprocentowan kredytow, ktore w USA dyskuje rynek. Wzrost oprocentowania zniecheca do zakupow domow, wiec rynek reaguje kolejna obnizka cen. I tak w kolko.

Chuck, ktory jest bardziej kumaty niz ten drugi facet moze zapytac – kiedy sie skonczy ta spirala ? Obawiam sie ze niepredko. Optymistyczny scenariusz pokazuje dalszy spadek cen w 2007 roku i stabilizacje cen domow w 2008 na poziomie polowy ceny domow w 2005 roku i dolar na poziomie 50 eurocentow. Czarny scenariusz …… Globalna recesja, inflacja w USA na poziomie 20 % rocznie, 15 % bezrobocia w USA, dolar wymianiany na zlotowki 1:1, zloto po 3000 $ za uncje …. Mam nadzieje ze do tego nie dojdzie, wszystko opiera sie na zaufaniu ludzi do dolara. Jezeli ludzie nie beda pozbywac sie dolara bedzie dobrze, sytuacja sie ustabilizuje. Tak ze nich kazdy kupi jak najwiecej dolarow.

Chcialem przypomniec, ze gdy Balcerowicz byl wyslany przez PZPR do Saint John’s University w Nowym Yorku, gdzie potem Chuck Norris pomagal mu odrabiac lekcje, nikt nie myslal o tym jakie Zwiazek Radziecki bedzie mial klopoty. Na takie studia jezdzilo sie wtedy glownie po to, by opisywac potem slabe strony kapitalizmu i obliczac kiedy upadnie. Moze warto teraz wrocic do tych rozwazan, bo nawet amerykanska gospodarka nie jest niezniszczlna.

Czas pokaze ………………………………………………………

Bycie dobrym ekonomista polega na zrozumieniu procesow w gospodarce, stworzeniu sobie pewnego modelu ekonomicznego i w oparciu o to trafnym przewidzeniu przyszlosci.

Mam ta satysfakcje, ze gospodarce USA dzieje sie dokladnie jak przewidzialem. Dwa podstawowe trendy w gospodarce to :
– Banka spekulacyjna na rynku nieruchomosci pekla i od kilku miesiecy ceny gwaltownie spadaja. We wrzesniu srednia cena domu spadla o 10 % co jest najgwaltowniejszym spadkiem cen od 30 lat.
– Dolar oslabia sie wobec innych walut i kolejne banki centralne zapowiedzialy przeniesienie rezerw z dolara na inne waluty.

Niestety jest to gorzka satysfakcja. Sprawy ida w zlym kierunku i nie ma zadnej sily ktora moze odwrocic to co sie stanie. Nadchodzacy rok oznacza ciezkie czasy dla gospodarki amerykanskiej, wobec tego calej gospodarki swiatowej. To co sie kroi dotknie mnie i kazdego z nas z osobna.

Czego mozemy sie spodziewac w 2007 roku ?
– Dalszego spadku cen domow w USA (2-3 % miesiecznie), a poniewaz budownictwo jest motorem tutejszej gospodarki bedziemy mieli do czynienia z recesja w gospodarce i wzrostem bezrobocia.
– Dolar bedzie nadal oslabial wobec innych walut, surowcow i metali. Im glebsza znizka wartosci dolara tym panika wieksza i spadek szybszy. Za rok dolar moze kosztowac pomiedzy 1,5 – 2,7 zlotego.
– Stopy procentowe w USA moga wzrosnac wobec wzrostu inflacji (wynikajacego ze spadku wartosci dolara) i problemu ze sfinansowaniem deficytu budzetowego (wynikajacego ze spadku zaufania do dolara).
– Wzrost stop procentowych nasili recesje. Bedziemy mieli do czynienia ze zjawiskiem zwanym stagflacja.

Cena ropy jest kompletnie nie do przewidzenia. Moze to byc gdziekolwiek pomiedzy 30 $ (gdy przewazy recesja i spadnie popyt) do 120 $ (gdy popyt pozostanie wysoki i OPEC wycofa sie z dolara jako waluty rozliczeniowej).

Rosjanie ewidentnie zyja w innej epoce. Rosyjski MSZ wyznaje nastepujace przekonanie:
Ameryka – wrog chcacy wyrwac jak najwiecej imperialnych podbojow
Arabowie – przyjaciele bo wrogowie Ameryki
Izrael – wrog poniewaz przeciwnik Arabow i przyjaciel Ameryki
Serbia – przyjaciel wobec podobnego jezyka i kultury
Polska, Ukraina, Gruzja, Litwa – wlasnosc, ktora chwilowo wymknela sie spod kontroli i podstakuje
Chiny – ciekawy partner do wspolpracy
Unia Europejska – naiwniak ktory dostarcza dewiz za surowce i jest tak rozbity wewnetrzym konfliktem ze da sie latwo sterowac
Generalnie wiekszosc krajow swiata jest uznawana za wrogie.

Prawda jest taka, ze Rosja i USA sa skazane na strategiczny sojusz, podstawowe zalozenie Rosjan, ze USA to wrog jest przestarzale i falszywe. Patrzac obiektywnie to USA z Rosja powinno tworzyc NATO. Moze sie to wydac absurdalne, ale patrzac z perspektywy czlowieka zyjacego w 1900 roku sojusz brytyjsko-francuski z roku 1914 bylby nie do uwierzenia. Podobnie jak ciezkie do uwierzenia sa dzisiejsze brygady francusko-niemieckie czy niemiecko-polskie, gdy kraje te walczyly ze soba ciagle przez 1000 lat !

Co powoduje, ze USA i Rosja stanowia idealnych kandydatow do malzenstwa ?
– Chiny jako wspolny wrog – Chiny sa zagrozeniem ekonomicznym dla USA i zagrozeniem demograficznym dla Rosji
– Unia Europejska jako wspolny wrog – EU jest zagrozeniem ekonomicznym dla USA, chce sama tworzyc polityke zagraniczna poza NATO, dla Rosji jest zagrozeniem poprzez naciski na demokratyzacje, prawa czlowieka i wchlanianie terenow nalezacych wczesniej do sowieckiej strefy wplywow
– polaczenie sie w eklad ‘dwoch silaczy trzyma za twarz reszte’ jest doskonalym ukladem dla obu stron aby utrzymac korzystna dla nich sytuacje gospodarczo polityczna na swiecie (tzw utrzymanie ‘status quo’)
– miedzy Rosja i USA nie ma sporu o strefy wplywow – Europa wypadla ze sporu poniewaz powstala UE, Afganistan Kuba czy Korea przestaly byc w kregu zainteresowania Moskwy
– Rosja i USA maja takie same armie, generalow i politykow wyznajacych podobne imperialistyczne poglady
– wspolpraca ulatwila by przeplyw technologii do Rosji i surowcow do Ameryki – zasobna w surowce Syberia z rozbudowanym systemem transportu Ameryki dzieli tylko ciesnina Beringa
– wspolpraca umozliwila by rozwiazanie problemow obu krajow – np. Rosja latwo moze wyeliminowac Koree Polnocna, z ktora ma wspolna granice i do czego ma srodki polityczne i wojskowe – Ameryce zalezy na tym, lecz nie ma do tego mozliwosci. Rosyjska pomoc wojskowa pomogla by okupowac i kontrolowac Bliski Wschod
– wspieranie rzadow marionetkowych jak Bialorus, Gruzja, Czeczenia czy Naddniestrze nie przynosi zadnych korzysci Moskwie, a dziala szkodliwie psujac PR (czyli opinie) Rosji i naraza na wydatki wojskowe

Rosji nic nie nauczyl fakt, ze posadanie ogromnego imperium moze nie byc dobrym pomyslem, duze imperium jest trudne do kontrolowania i wypadniecie jednego elementu – byla nim Polska – spowodowalo zalamanie calego systemu. Lepiej miec mniej i byc w stanie to przetworzyc, niz miec wiecej i chorowac z przejedzenia.

W USA juz dawno to zrozumiano – dzis nikt tu nie uwaza Rosjanina przedstawiciela wrogiego kraju, nikt nie patrzy na Rosjanina w samolocie jak na Araba. Sytuacja jest krancowo rozna niz 20 lat temu.

Hegel – za nim Marks – mowili o ‘koniecznosci dziejowej’. Zobaczymy, czy Rosja i USA porozumieja sie ze soba.

W Rosji mijaja wieki a w glowach tamtejszych ludzi nic sie nie zmienia. Ci podpalacze swiata maja ciagle ten sam plan – wsadzic jak najwiecej mlodych chlopcow w kamasze i wyslac ich w czolgach na wojne. Jezeli nie da sie zrobic wojny, to mordowac najwiecej ludzi jak to mozliwe – swoich czy obcych. W imie jakich racji ? Czy to tak fajnie byc obywatelem Wielkiej Rosji ? Watpie czy codzienny strach przez byciem ofiara milicjanta, czy bombowej prowokacji specsluzb w przebraniu Czeczencow to taka frajda.

Na BBC wrze. Dla brytyjskich wladz to co zrobily sluzby Kremla to policzek w twarz. Rosyjscy siepacze zamordowali szpiega-dezertera przy pomocy substancji, ktora nie wystepuje w przyrodzie, jest wytwarzana w reaktorach atomowych. Mogli uzyc 1000 innych sposobow na zabicie Litwienki tak by nie budzic podejrzen, ale oni chcieli w ten sposob zademonstrowac sile i bezczelnosc.

Putin jest o tyle grozny, ze jest inteligentnym politykozbrodniarzem. Wie, ze mloda Unia Europejska jest rozbita, i on te rozbicie stara sie rozegrac jak moze. Jezeli Polska sie nie podporzdkowuje to bedzie ja alienowal na scenie politycznej Europy z zacieciem Stalina. A sposobow ma on 1000.

Rosjanie dopiero teraz zaczynaja rozumiec, 60 lat po Niemcach, jaka bronia jest pieniadz. Po co podbijac jakis kraj, skoro mozna go kupic. Wtedy jest sie jego wlascicielem w majestacie prawa i nawet miejscowa policja bedzie chronila nowego wlasciciela.

Ale dla nas, ludzi wolnych, jest nadzieja. Po pierwsze demografia – Rosjanie zapijaja sie na smierc, zyja krotko i coraz rzadziej sie rodza. Ilosc Rosjan spada i bedzie spadac, niedlugo Rosjanin bedzie taka sama rzadkoscia jak tygrys syberyjski. Juz dzis po rosyjskiej granicy z Chinami istnieja cale nielegalnie miasteczka zamieszkane przez Chinczykow. Po drugie Europa musi byc silna i zjednoczona wobec swojego najwiekszego zagrozenia ze wschodu. Europa musi wspierac prawa czlowieka i demokracje w Rosji, to Rosjanie musza ucywilizowac swoj kraj i nadgonic 100 lat zacofania kulturowego.

Rosja powoli zaczyna rozumiec ze wymiera i ze moze tylko starac sie by ten upadek byl jak najwolniejszy. To co widzimy to poczatek konca Rosji.

Wypadki w gornictwie byly sa i beda. Gornik ktory zjezdza pod ziemie zdaje sobie sprawe ze ryzykuje zyciem bardziej niz np. nauczyciel i ze za to zarabia wiecej niz nauczyciel.

Codziennie umiera wiele osob, ludzie musza umierac, bo taka jest kolej rzeczy i jest to nie do unikniecia. Dziennie umieraja setki osob  na skutek chorob i w wypadkach. Skowyt pojawia sie dopiero wtedy gdy umieraja rownoczesnie w tym samym miejscu. Co tydzien ginie na polskich drogach tyle ludzi co w wypadku samolotu pasazerskiego, ale skowyt i żądanie znalezienia winnych slychac tylko w czasie wielkiej katastrofy. Wlasciwie codziennie umiera tyle osob w Polsce, ze mozna by codziennie miec zalobe narodowa przez okragly rok.

Dla polityka nie ma nic lepszego od takiej tragedii. Mozna pojechac na miejsce, obiecac nieswoje pieniadze (podatnika) i wyrazic wspolczucie, choc wierze ze kazdy polityk ma poszczegolnego wyborce za mniej niz smiecia. Co moze zrobic premier na miejscu tragedii ? Bedzie udzielal ratownikom wskazowek jak maja kopac ? Nie, wazne jest tylko to, by sie pokazac w TV i by wzrosly statystyki poparcia.

Dziwne ze na sztuczki politykow daja sie nabierac dziennikarze. Dlaczego zaden z nich nie powie – ‘prosze panstwa, przyjechal to bardzo wazny polityk, ale go nie pokazemy ani nie powiemy jak sie nazywa, bo umarlo 20 ludzi i nikt nie bedzie na tej smieci robil kariery politycznej’.

obecnie istniejacy wlasciwie wszedzie na swiecie system ekonomiczny, zwany gospodarka wolnorynkowa, jest systemem chorym. podstawowy problem to postepujaca akumulacja kapitalu, bogatsi sa coraz bogatsi a biedniejsi coraz biedniejsi, klasa srednia przestaje istniec. inny problem to cyklicznosc koniunktury, co powoduje ze co jakis czas przychodzi recesja. problemem jest tez bezrobocie, ktore dotyka wlasciwie wszystkie kraje. absurdalne jest to, ze panstwa moga sie zadluzac na ogromne kwoty, co naraza gospodarki na ryzyko gwaltownego kryzysku, bogatych posiadaczy obligacji tworzy bogatszymi, a nasze wnuki obciaza splatami dlugow stworzonych aktualnie.

globalizacja gospodarek swiata tylko poglebila problem, owszem wyrownuje poziom zycia na swiecie, ale raczej w dol w bogatych krajach niz jak oczekiwano w gore w panstwach biednych.

co do balcerowicza – to dla mnie 3 liga ekonomistow. koles jest ewidentnie chory. ma obsesje walki z inflacja, co powoduje ze przez kilkanascie lat w polsce kredyt byl drogi co zabijalo konsumpcje i inwestycje. na dodatek wysokie stopy powodowaly naplyw kapitalu spekulacyjnego, wiec wysoki kurs zlotowki i klopoty eksporterow. jest zasada w ekomomii ze inflacja jest odwrotnie zalezna do bezrobocia, to ze bezrobocie bylo i jest takie wysokie to robota balcerowicza, jego slynne chlodzenie gospodarki.

polska po upadku komuny nie zawsze szla w dobrym kierunku. prywatyzacja to zwykly rabunek. ludzie ktorym sowieci zrabowali majatki nie dostali prawie nic (vide rabunek rodziny wedlow) a majatek ktory powienien stanowic zaplecze emerytur zostal sprzedany za psie pieniadze i lapowki. prawdziwym geniuszem od ktorego ‘reformatorzy’ mogliby sie uczyc byl Deng Xiaoping.

korwin jest osoba kontrowersyjna. nie wiem czy chcialbym mieszkac w panstwie korwina. brak obowiazkowych ubezpieczen to ludzie umierajacy na ulicach i starcy zebrzacy o chleb. pewna solidarnosc spoleczna musi istniec, a nauka plynaca z historii platona (zostal wystawiony na sprzedaz jako niewolnik gdy probowal utworzyc panstwo wedlug swego pomyslu) i nauka z wprowadzania leninizmu ( jakies 100 000 000 ofiar) prowadzi do wniosku ze utopie sa mocno ryzykowne.

Nie ma nic gorszego niz bezsilne patrzenie jak idioci krzywdza niewinnych ludzi.

W stosunkach miedzypanstwowych istnieje zasada rownouprawnienia. Dwa kraje wzajemnie sie szanuja i uwaza sie powszechnie ze maja te same prawa. Mimo ze mieszkam w USA i ten kraj jest mi bliski nie moge patrzec w milczeniu na to co sie dzieje.

1. Polska wysyla do Afganistanu kolejnych 1000 zolnierzy, za co podatnicy zaplaca $ 100 000 000. Polska nie ma zadnego interesu w przelewaniu krwi swoich obywateli w tym kraju i to za wlasne pieniadze.

2. Polakow obowiazuja wizy do USA a Amerykanow nie obowiazuja wizy do Katolandu. Za Polakami ujela sie Unia Europejska, ktorej poczynania torpeduje idiota Stanisław Komorowski powiedział: “Nie sądzę, żeby metodą osiągania celów (…) był kodeks Hammurabiego: oko za oko, ząb za ząb. Chcemy zniesienia wiz, a nie wprowadzania ograniczeń dla innych”. Ty kretynie, na tym wlasnie polega dyplomacja zeby zadac takiego samego traktowania obywateli obu krajiw. Doczytaj co to jest RETORSJA !

Zawsze po powrocie do Katolandu przezywalem nieprzyjemny szok. Nikt nie potrafi oddac tego wrazenia jak Michal Witkowski:

Dla mnie Polska jest jednym z najbardziej egzotycznych krajów. Transwestyci w Bangkoku są dla mnie normalnym zjawiskiem, ich brak w Polsce zaś odczuwam jako egzotykę. Że nie ma na ulicach kolesiów z Indii, Murzynów, Żydów, Tajów itd. Że nie ma dzielnic arabskich, tureckich… To dziwne! Jaki dziwny kraj! Tylko Polacy! I wszyscy tak normalnie szaro ubrani i tak normalnie się zachowują, jakby się bali zaśpiewać sobie, idąc po ulicy… I nikt nikogo nie zaczepi. Po powrocie z egzotycznych krajów egzotyczność Polski jest powalająca i przerażająca, nie chce się wierzyć, że ktokolwiek może żyć w tym nudnym zimnym piekle. Ludzie brzydcy, chudzi i bladzi przemykają po ulicach. Baby w beretach idą do kościoła. Egzotyka zaprawdę jest pojęciem bardzo względnym.