Diagnoza, czyli wpis medyczny

Warunkiem udanego leczenia pacjenta jest postawienie trafnej diagnozy. Bez tego próby leczenia pacjenta mają małe szanse powodzenia i mogą się skończyć jego zgonem. Podobnie jest z makroekonomią. Aby rozwiązywać problemy istniejące w obrębie danej gospodarki należy najpierw trafnie zdefiniować źródło problemu.

Częstym błędem poznawczym jest mylenie przyczyn z powodami. Kaszel to nie choroba tylko objaw infekcji. Nie można bez końca leczyć kaszlu objawowo, ponieważ wcześniej czy później choroba może przejść w zapalenie płuc i pacjent zejdzie . Wysokie bezrobocie w UE, świadczące raczej o depresji a nie o rzekomo kończącej się recesji, jest objawem, a nie przyczyną problemów. Walka z bezrobociem poprzez stymulowanie tego lub skupywanie tamtego jest zwyczajną głupotą, leczeniem gruźlicy syropem na kaszel.

Fakt, że z bezrobocie rośnie świadczy o tym, że nie zdiagnozowano przyczyny ani nie ustalono terapii. W obecnym momencie, po 4 latach od początku kryzysu, nadal nie ma consensusu co do jego powodów. Oczywiste jest, że kryzys bankowy 2008 nie jest powodem, lecz objawem wcześniejszych patologii, w tym bańki hipotecznej, której przyczyną była zbyt luźna polityka banków centralnych. Można tak iść coraz głębiej szukając przyczyn, jedno jest pewne – polityka makroekonomiczna była głęboko błędna.

Mamy do czynienia z kilkoma procesami, które na siebie zachodzą, przez co większość ludzi nie potrafi ich zrozumieć:

– Dopuszczono do ogromnej dysproporcji pomiędzy krajami-konsumentami dóbr a krajami-producentami dóbr. Pozwolono by kraje Zachodu zadłużały się na bajońskie sumy importując dobra wyprodukowane przez kraje Wschodu. Protekcjonizm został wyśmiany przez media i ‘naukowców’ opłacanych przez oligarchów, ponieważ stał się  przeszkodą w czerpaniu ogromnych zysków z przenoszenia środków produkcji do tanich krajów.

– Rosnącą mizerię klasy średniej zamaskowano powszechną dostępnością kredytów. Po co ludzie mają dużo zarabiać i finansować wydatki bieżącymi dochodami, jeżeli mogą je sfinansować kredytem, z którego odsetki zasilą kieszenie wspomnianych oligarchów. Niestety, kredyt nie może przekroczyć pewnego krytycznego poziomu, przy którym odsetki są możliwe do obsłużenia przez kredytobiorców. Teraz ten poziom długu wygląda na osiągnięty bądź nawet przekroczony, przez co nagle statystyczny obywatel zorientował się, że nie dość, że jest bez pracy, to jeszcze bez oszczędności i z kredytem do spłaty.

– Wraz ze stopniowym zużywaniem paliw kopalnych, w szczególności ropy, maleje ilość energii stanowiącej różnicę pomiędzy energią uzyskaną ze spalenia paliwa a energią konieczną do jej wydobycia. Oznacza to, że obywatele mają coraz mniej energii do wykorzystania per capita, co przejawia się w fenomenie ciągle rosnących cen paliw. Trudno w pierwszej chwili zrozumieć ten proces, ale przebiega on tak, że paliwa stają się coraz droższe, ponieważ trzeba włożyć coraz więcej energii w ich pozyskania, a szmacące się waluty papierowe jeszcze to zjawisko przyspieszają.

Niestety dla bansterów nawet w ich przypadku historia uczy, że ludzie niczego się z niej nie uczą. Po tych ludziach można by się spodziewać lepszej wiedzy historycznej i więcej ostrożności. Jest cała masa zdarzeń historycznych, w których grupka posiadaczy tak ustawiła system społeczno-ekonomiczny, że tylko ich wąska grupa czerpała korzyści z takiego czy innego status quo. W każdym przypadku kończyło się to zdarzeniami w nazwach których występowało słowo ‘rewolucja’. Tak samo będzie i tym razem, nie ma co do tego najmniejszych wątpliwości.

Przy okazji tego wpisu warto odnieść się do sytuacji na rynku kruszców. Sytuacja zrobiła się ciekawsza. Dokładnie od 30 dni kursy metali znajdują się w trendzie bocznym. Wygląda na to, że konsolidacja jest oczekiwaną korektą, przystankiem przed dalszymi wzrostami. Biorąc pod uwagę coraz gorętszą sytuację na Bliskim Wschodzie i tradycyjnie dobry okres dla metali na jesieni, szanse na spadki cen są mniejsze niż się spodziewałem.