W komentarzach czesto widze zapytania, jakie sa nastroje w USA i jak sie tu nam zyje. Najlatwiej wypowiadac mi opinie o Polakach i o Chicago, poniewaz z tymi ‘klimatami’ mam do czynienia na codzien.
Ogolnie wsrod wiekszosci Polonii panuje rozgoryczenie. Osoby, ktore przyjechaly do USA zostaly tu zwabione mitem o amerykanskim snie. Ludzie w Polsce nadal pamietaja, ze pan Mnietek ze wsi obok pojechal do USA w 80 roku, posiedzial dwa lata i przywiozl tyle kasy, ze wybudowal dom i kupil Duzego Fiata. Te czasy to juz tylko legenda.
Miejscowa lista plac wyglada nastepujaco :
– pracownicy niewykwalifikowani i personel sklepow otrzymuje do 1000 $ miesiecznie netto
– pracownicy budowlani i wykwalifikowani zarabiaja 2000 – 3000 $, tacy ludzie stanowia ogromna wiekszosc Polonii
– pojedyncze osoby zarabiaja powyzej 4000 $, najczesciej lekarze, pracownicy rzadowi i zwiazkowi (union members)
1000 $ czy 2000 $ moze wygladac imponujaco dla kogos kto mieszka w Polsce. Paradoksalnie, choc wiekszosc rzeczy w USA jest tansza niz w Polsce, mieszkanie w USA wiaze sie z wyzszymi kosztami zycia. Niezbedny jest wlasny samochod, wyzsze sa czynsze i koszty wszelkich uslug. Nie tylko samym chlebem czlowiek zyje, czasem trzeba isc do dentysty lub skorzystac z uslug elektryka czy mechanika.
W USA bezrobocie jest szacowane na 12 %, co spowodowane jest odplywem miejsc pracy do tanich krajow. Popularna stala sie ‘ucieczka do przodu’ poprzez edukacje, podobnie jak obserwowalismy w Polsce pod koniec lat 90 tych. W efekcie mamy miliony bezrobotnych prawnikow, bankierow, inzynierow i informatykow, ktorzy z braku lepszej posady pracuja jako sprzedawcy w sklepie, agenci nieruchomosci czy kelnerzy. Podjecie takiej tymczasowej pracy laczy sie z ryzykiem wykluczeniem z szansy na normalna prace, kto zatrudni inzyniera, ktory przez 3 lata szukajac pracy pracowal jako kelner. Kto zatrudni polskiego informatyka, skoro kilkunastu ‘swoich’ czyli Amerykanow stara sie o ta samo stanowisko i chce takie same pieniadze. Kto w ogole zatrudni jakiegokolwiek informatyka za 30 $ na godzine, skoro w Indiach informatyk bedzie pracowal za 3 $ na godzine. Nie za rozowo to wyglada.
Przejdzmy teraz do wydatkow. Dla rodziny 2+2 koszty zycia typu ‘American dream’ wynosza w skali miesiaca:
– 3000 $ splata 30-letniego kredytu na dom na przedmiesciach (400 000 $), podatku katastralnego i ubezpieczenia domu
– 500 $ media i ogrzewanie domu
– 1000 $ splaty dwoch przecietnych samochodow, ubezpieczenia i paliwo, niezbedne dla mieszkancow przedmiesc
– 800 $ splata dwoch kredytow studenckich
– 1000 $ szkoly dla dzieci i zajecia dodatkowe
– 500 $ doplata do ubezpieczenia na zdrowie i zycie
– 1400 $ wyzywienie 4 osob
– 500 $ splaty drobnych kredytow i kart kredytowych
– 300 $ skromne wyjscie raz na weekend z domu
Podsumowujac robi sie 9 000 $ stalych kosztow, kwota zawrotna i nierealna dla przecietnego Polonusa. Nawet dla Amerykanow jest to styl zycie i poziom dochodow trudny do osiagniecia. Stad taka oplakana sytuacja finansowa spoleczenstwa – ‘normalny’ poziom zycia jest tak drogi, ze dostepny jedynie garstce. Reszta udaje ze zyje godnie, ratunkiem jest ciagle rosnace zadluzenie, wymaksowane zarowno karty kredytowe jak i kredyty hipoteczne zabezpieczone domami.
Najgorsze dla Polonusow jest jednak poczucie uwiezienia w USA. Przecietne zarobki pozwalaja na wynajecie mieszkania i zakup samochodu, oraz na dosc swobodny zakup zywnosci i ubran. Dla wiekszosci jest to wiecej niz mieli w Polsce, ale mniej niz sie spodziewali po zyciu w USA. Ludzie obawiaja sie, ze powrot do Polski to zmiana na gorsze, ze zarobki w Polsce nie powola na utrzymanie skromnego amerykanskiego stylu zycia. Istnieje tez wymiana informacji z emigrantami mieszkajacymi w krajach europejskich – tam tez nie jest zbyt rozowo. Powszechnie wiadomo jakie stawki maja Polacy w Londynie w jakich warunkach mieszkaja i jak sie odzywia.
W konsekwencji rosnie ilosc patologii. Zapijanie problemow to powszechny problem, brak mozliwosci realizacji marzen powoduja smutek, ktory zabijany jest w typowo polski sposob. Powszechne sa zachowania kryminalne, panie skuszone zarobkiem 1000 $ dziennie staja sie prostytutkami, panowie otwieraja lipne firmy budowlane i okradaja pracownikow lub zleceniodawcow, popularne jest tez wybieranie pieniedzy z kart kredytowych i ucieczka z kraju.
