Kazdy kryzys ekonomiczny charakteryzuje sie zalamaniem plynnosci. Na rynkach zaczyna panowac nieufnosc, kapital jest wycofywany i kierowany poza obszar objety kryzysem lub w instrumenty o wiekszym bezpieczenstwie. Stad w czasie krachu dochodzi deflacji – obnizenia ilosci pieniadza w obiegu i spadku cen. Krach poglebia sie wlasnie z powodu tego mechanizmu – zanikanie pieniedzy w obiegu powoduje spadek konsumpcji, przez co bessa sie poglebia.
Przyczyna, z ktorej krach z 29 roku zamienil sie w Wielka Depresje, byly dzialania FEDu. W obawie przed ucieczka od dolara i wywozeniem zlota z kraju FED podnisl stopy procentowe. Spadek plynnosci i wzrost stop procentowych to byly ciosy, ktore powalily Ameryke na kolana. FED postanowil nigdy nie popelnic tego samego bledu, stad wlasnie dzialania ktore widzimy w obliczu kryzysu – zwiekszanie plynnosci (czyli w uproszczeniu druk pieniedzy) i obnizanie stop procentowych.
W efekcie widzimy niezwykle zjawisko, ktorego wiekszosc ekonomistow nie dostrzega. Trwaja spory czy mamy do czynienia z deflacja (bo spadaja ceny domow i zarobki) czy moze inflacja (bo rosna ceny zywnosci i paliw). Otoz obie strony maja racje, ale polowicznie. Kompensuja sie dwa bardzo silne trendy. Z jednej strony mamy typowe dla krachu zalamanie plynnosci, ktore rownowazy FED emisja pieniadza. Mechanizmy ucieczki kapitalu sa jedynym wytlumaczeniem dlaczego przy wstrzyknieciu setek miliardow dolarow w system nie mamy do czynienia z hiperinflacja – w duzym uproszczeniu inwestorzy wycofuja pieniadze wstrzykniete w system i kupuja za nie obligacje, ktorymi FED finansuje swoje zabiegi.
Z drugiej strony zachowanie surowcow do tej pory bylo niewytlumaczalne. Surowce zwykle tanieja na poczatku kryzysu, rynek spodziewa sie mniejszej konsumpcji surowcow przy mniejszej w czasie kryzysu produkcji. Tymczasem surowce wyskoczyly w gore, jak w czasach hiperinflacji. To wlasnie byl krotkotrwaly efekt wstrzykiwania kapitalu w system – czesc pieniedzy zostala przesunieta przez inwestorow w surowce i ceny przebily sufit.
Ciekawe jest prognozowanie przyszlosci. Na pewno w najblizszym czasie czeka nas spadek cen surowcow, zaczela sie gra ‘krotkiej sprzedazy’. Inwestorzy pozyczaja surowce w notowaniach elektornicznych, sprzedaja, po jakims czasie odkupuja za nizsza cene i oddaja elektroniczny towar gdzie go pozyczyli.
Na dluga mete surowce maja przed soba obiecujaca przyszlosc. Ropa naftowa sie konczy, peak oil jest faktem. To podbije cene wszystkich innych surowcow i zywnosci. Ilosc kapitalu zaangazowana w obligacje i rynek akcji to duzo wieksza niz rynek surowcow. Ostatecznie zadluzenie USA wzrosnie na tyle, ze stanie sie niemozliwe do obsluzenia. Wtedy inwestorzy beda mieli tylko jedne rozwiazanie – wydac dolary na rope i surowce.
