Month: May 2006

Rewolucja przemyslowa zmienila spoleczenstwo. Ludzie przenosili sie do miast nie zawsze powielajac wzorzec rodziny wielopokoleniowej. Coraz wiecej ludzi na starosc nie mialo rodziny lub kogos kto moglby sie nimi zajac na starosc. Wobec tego wynaleziono emeryture. Emerytura bismarkowska opiera sie na solidarnosci spolecznej, obywatele wplacaja skladki ktore pokrywaja koszty biezaco wyplacanych emerytur, maja nadzieje ze nastepne pokolenie zaplaci im emeryture.

System dziala do czasu gdy obywatele nie sa zlosliwi – chca plodzic dzieci i zyja krotko na emeryturze. System przestaje dzialac w krajach jak Katoland, gdzie grzesznicy stosuja antykoncepcje, nie rodza dzieci, a mimo wysilkow sluzby zdrowia dlugosc zycia rosnie.

Ze slabosci takiego systemu panstwa zachodnie zdaly sobie sprawe wiele lat temu i stopniowo przechodzily na system oszczedzania na wlasna emeryture. Niestety zmiana systemu jest koszmarnie droga, biezace skladki sa inwestowane dla przyszlych emerytow i nie ida na biezace wyplaty, brak musi wyrownac panstwo.

Katoland jest biednym panstwem. Reforma nie mogla sie udac, poniewaz gospodarka jest slaba, przynosi niewiele dochodu z podatkow, nie ma skad wziac pieniedzy na wyplate emerytur gdy biezace wplaty przeznaczone zostana na inwstowanie. Z chwila wprowadzania reformy wplaty nie pokrywaly wyplat (mimo gansterskiej skladki 50 % dochodow brutto) potem bylo coraz gorzej. Przeznaczenie czesci skladek na inwestownie (OFE) powoduje ze kazdego miesiaca w kasie brakuje paru miliardow zlotych. Wszystko wskazuje na to ze emerytury ze zreformowanego systemu beda nizsze niz gdyby dzialal stary, a to dlatego ze reforma moze sie udac tylko wtedy gdy panstwo na nia stac, przejmuje zobowiazania platnikow skladek i platnicy zaczynaja oszczedzac na siebie.

W USA tez jest fatalnie. Skladka emerytalno/rentowa wynosi 25 % dochodu, system na razie generuje nadwyzke przychodow nad wydatkami, za roznice kupuje sie obligacje rzadowe. Prognozy wskazuje ze system zawali sie za kilkanascie lat, gdy wyz demograficzny ktory obecnie placi skladki bedzie chcial je odebrac w postaci emerutur.

Oczywiscie sytuacja moze ulec poprawie lub pogorszeniu (gdy nagle urodzi sie duzo dzieci i po pewnym czasie zaczna pracowac, lub pogorszy jezeli ludzie zaczna bardziej przeginac z dlugoscia zycia). Kazdy powinien zastanowic sie nad swoja strategia, w jaki sposob zabezpieczy swoja starosc, gdy juz ewentualnie do niej dozyje. Trzeba byc swoim osobistym doradca inwestycyjnym i prawnikiem lub olac temat i martwic sie wieku 60 lat.

Osobiscie nie licze na jakakolwiek panstwowa emeryture, panstwo bedzie zmuszone do wyplaty zasilku umozliwiajacego przezycie i to wszystko. Bobec tego nie oplaca sie placic wiekszych skladek emerytalnych niz abslotutnie minimalne. Klucz do sukcesu polega na silnej woli, zaoszczedzone pieniadze trzeba naprawde oszczedzic i zainwestowac a nie przejesc na nowy samochod czy TV. Na pewno nie powtorza sie sytuacje ktore znam z USA, gdzie 55 latek przeszedl na emeryture i zyje sobie spokojnie juz 30 lat, jego czas pobierania emerytury przekroczyl czas ktory przepracowal zawodowo … Wiek emerytalny jest stopniowo podnoszony i dla mojego rocznika wynosi 69 lat, ciezko sobie wyobrazic 69 latka aktywnego zawodowo…

Wojciech Jaruzelski – postac czarna czy biala ?

Wywodzi sie z bardzo patriotycznej rodziny ziemianskiej, ktora od pokolen walczyla o wolna Polske. W czasie wojny wywieziony na Syberie, gdzie umiera jego ojciec. Zdrajca staje sie wkrotce potem, konczy szkole oficerska w Riazaniu i rozpoczyna kariere w polskich oddzialach przy wojsku sowieckim.
Po wojnie wprowadza ustroj komunistyczny w Polsce, zabija partyzantow. Przez wiele lat dziala w wojsku, potem w rzadzie PRL. Koniec kariery wienczy bezprawne wprowadzenie ‘stanu wojennego’, stanu prawnego nie istniejacego w konstytucji, bedacego w rzeczywistosci wojskowym zamachem stanu. W imie rzekomego zagrozenia internwencja sowiecka o 10 lat opoznia upadek komunizmu. To dzieki niemu i jego kolezkom Polska stracila suwerennosc i byla satelita ZSRR. Nie do wiary, ze czlowieka z pozadnej rodziny mozna tak upodlic i sprowadzic na droge zdrady.

Ryszard Kuklinski – postac czarna czy biala ?

Rowniez wywodzi sie z rodziny patriotycznej, dla odmiany jego ojciec  zostal zamordowany przez Niemcow. Po wojnie rowniez rozpoczal kariere w Ludowym Wojsku Polskim. Pracuje jako oficer sztabowy i oficer lacznikowy z ZSRR, mial wiec do czynienia ze strategicznymi planami. ZSRR planowal atak na Zachod, koncentracja wojsk Ukladu  Warszawskiego miala miec miejsce na terenie Polski, obawiano sie zmasowanych atakow nukleranych NATO. Gdyby ten kompletnie szalony plan doszedl do skutku, oznaczlby smierc wiekszosci Polakow. Kuklinski postanowil zaszkodzic sowietom, nawiazal wspolprace z CIA i zaczal przekazywac tajne informacje dotyczace okupanta. Podkreslic nalezy, ze jego dzialnosc nie szkodzila Polsce lecz ZSRR, Kuklinski byl jedna z najbardziej szkodliwych osob dla systemu komunistycznego, przyczynil sie do jego upadku i byc moze ocalil od smierci i mnie i ciebie, czytelniku.

Fakty mowia same ze siebie, trudno powiedziec jakim ograniczonym umyslem trzeba byc zeby ich nie dostrzegac. Ile pracy w propagande okupant musial wlozyc by Jaruzelski przez niektorych byl uznawany za meza opacznosciowego Polski. Oczami wyobrazni widze alternatywna historie, w ktorej Hitler wygrywa wojne i takie mendy jak Jaruzelski buduja mu pomniki, wprowadzaja faszyzm i utwalaja wladze bratniej Rzeszy, a na koniec jacys idioci twierdza ze Jaruzelski jest bohaterem.

Bywaja takie osoby, ktore dopiero pod koniec zycia dowiaduja sie ze cale zycie mowily proza, podobnie wiekszosc ludzi nie zdaje sobie sprawy, ze w zyciu kieruja sie matematyczna teoria gier. Teoria ta opisana m.in przez genialnego von Neumanna i posrednio nagradzana wieloma nagrodami Nobla (1979 – Simon, 1994 – Nash, Selten, Harsanyi, 2005 – Schelling, Aumann) Historia zycia i uproszczone prace Nasha zostaly przedstawione w filmie “Piekny umysl”.

Teoria gier sprowadza sie do prostego zalozenia ze kazdy usiluje uzyskac maksymalnie wiele, na ile pozwala mu otoczenie. Inni uczestnicy zycia (gry) rowniez usiluja uzyskac mozliwie najwiecej i dlatego na tym swiecie kazdy gra przeciw kazdemu, poniewaz wszystkie zasoby sa ograniczone.

Aspektem gry w zycie, ktory obserwuje z najwieksza przyjemnoscia, jest dobieranie partnerow. Dla postonnych obserwatorow ludzkie zachowania wygladaja na milosc, wyrachowanie, czasami na glupote. Znajomosc teorii gier pozwala spojrzec na wybory dokonywane przez ludzi jako na szereg ciekawych stategii. Oczywiscie tak ja wspomnialem na wstepie nigdy nie spotkalem jeszcze gracza, ktory zdawalby sobie sprawe z tego ze jest wlasnie graczem …

Zachowania mezczyzn sa nieciekawe bo proste, w wiekszosci przypadkow przez ich cale zycie chodzi o zaliczenie jak najwiecej partnerek i dobre zabawienie sie. Natomiast z prawdziwa przyjemnoscia obserwuje kolejne zmiany strategii u kobiet, w zaleznosci od wieku. Historycznie kobiety mialy jedyne narzedzie by utrzymac samca w rodzinie – sex, ale szybko odkryly inne strategie i narzedzia.

Nastolatka bada swoje szanse na zdobycie najlepszego samca w stadzie. Sex na tym etapie jest zupelnie drugoplanowy, istotne jest pokazanie sie przed samcami (‘imprezowanie’ 😉 ). Kazda z nastolatek przekonana jest oczywiscie o tym, ze jest najlepsza ze wszystkich innych (‘ksiezniczka’) kazda marzy o najlepszym partnerze (‘ksiaze na koniu’) Nastolatki obsesyjnie pracuja nad swoim wygladem, w ich przekonaniu to wyglad jest ich najwiekszym walorem, kompleksy i zaburzenia odzywania to wlasnie owoc kontestacji swego wygladu. Przekonanie ‘ksiezniczek’ o wlasnej wartosci jest dobra pozycja przetargowa, ale ‘ksiazat’ (osobnikow najbogatszych i najprzystojniejszych) jest malo i sa szybko zagospodarowani ;).

Przemiana nastepuje, gdy ‘ksiezniczki’ sprowadzane sa brutalnie na ziemie. Dowiaduja sie ze idealnych facetow nie ma, poza tym ‘ksieciom’ chodzi o zdobycie jak najlepszego sexu najmniejszym kosztem, stad powszechny sad ze ‘kazdy facet to szowinistyczna swinia’ Okazuje sie ze ‘ksiezniczka’ wcale nie jest taka piekna jak jej sie wydaje, a jej cnotliwosc nie jest wiele warta, poniewaz inne ‘ksiezniczki’ chetniej sie jej wyzbywaja by utrzymac partnera. W momencie gdy w danej grupie pojawi sie wiecej niz 10 % kobiet uprawiajacych sex, przestaje sie calej reszcie utrzymywac wstrzemiezliwosc, poniewaz staja sie przez to mniej atrakcyjne od ich rozrywkowych kolezanek. Sex staje sie naczelnym narzedziem wywierania wplywu na mezczyzn.

Tutaj warto wspomniec o jednym z nielicznych meskich wynalazkow w tej dziedzinie, o czym oczywiscie 99,999 % mezczyzn nie zdaje sobie sprawy. Otoz pierwotnie mezczyzni utrzymywali kontrole nad swoimi kobietami by uprawiac z nimi sex. Okazalo sie jednak ze taka kontrola nigdy nie bedzie skuteczna, zawsze moze dojsc do sexu z innym samcem. Bardziej oplacalna jest dla mezczyzn strategia uwolnienia kobiet (‘rewolucja sexualna’). Latwiejszy dostep daje korzysc w postaci wiekszej ilosci ‘zaliczonych’ kobiet, a mezczyzni traca tylko kontrole ktora i tak byla iluzoryczna. Wlasnie to opisal Nash i wlasnie to pokazano w filmie o nim.

Kolejna kategoria to dojrzale kobiety, w/po dlugotrwalych zwiazkach, posiadajace dzieci. Sa kompetnie pozbawione zludzen i sa doswiadczone w grach z ‘ksiazetami’ Potrafia blyskawicznie i bezblednie ocenic wartosc faceta, ta liczona zerami na koncie ale rowniez pozycja spoleczna. W zaleznosci od sytuacji kobiety wybiera ona jedna z kilku taktyk – ‘brak zainteresowania, kiepska oferta’, ‘doceniam cie jako samca, pobzykajmy sie dla rozrywki’, ‘zastap mojego aktualnego samca’ itp.

Motto 1: J. Chrystus – Kochaj blizniego swego jak siebie samego
Motto 2: E. Kant – Niebo gwiazdziste nad mna, prawo moralne we mnie

Cala slabosc niereltywnych systemow etycznych (jak katolicyzm na przyklad) polega na zalozeniu, ze najslabszym elementem jest czlowiek. W zalozeniu czlowiek nie wie co jest dobre/zle i dlatego musi kierowac sie narzuconymi normami moralnymi. Strach powoduje w katoliku sama mysl, ze mozna pozwolic czlowiekowi na samodzielne decydowanie co dobre/zle, gdyz na pewno nie poradzi sobie z tym zadaniem.

W efekcie o ile w ogole katolik stosuje sie do narzuconych mu norm moralnych, to nie traktuje ich jako wlasne i naturalne, lecz jako narzucone z zewnatrz. Katolicy moralnosc traktuja sie tak samo obrzedowo jak religie, dzialania podejmowane sa na pozor i pod publike. Zabawne ze ten system moralny tak daleko odszedl od swoich korzeni, od mysli filozoficznej Chrystusa.

Tak krytykowany przez zwierzecych klerykalow relatywizm moralny oddaje odpowiedzialnosc w rece kazdego czlowieka, w gruncie rzeczy opierajac sie na egoizmie. To czlowiek wyznacza dobro/zlo kierujac sie najpotezniejszym popedem, jakim jest wlasnie milosc do samego siebie. To egoizm mowi nam co jest dla nas dobre, czego nie chcielibysmy doswiadczyc a co chcielibysmy osiagnac. Madre korzystanie z tego zmyslu pozwala przeniesc milosc do siebie na innych ludzi, w taki sposob zeby czynic dobo i nie krzywdzic innych. Relatywizm moralny sprowadza sie do umiejetnosci trafnej oceny sytuacji i reagowania zgodnego z zaistniala potrzeba, wyrzeczenia sie egoizmu i przeniesienie milosci do siebie na innych ludzi.

Kazdy polityk to populista, w wiekszym czy mniejszym stopniu, poniewaz zeby zalapac sie do koryta trzeba mowic ludziom to co chca uslyszec. Dzisiejsza technika badania opinii publicznej pozwala dokladnie poznac to co ludzie chca uslyszec i dokladnie to im powiedziec – w rozwinietych krajach programy polityczne poszczegolnych partii prawie sie nie roznia.

Tak wiec skowyt jest nieuzasadniony, choc musze przyznac ze pewnie ciezej zyje sie pod butem zwierzecych klerykalow. Ale tak naprawde Lepper jest tak samo dobry jak Miller, Giertych, Kaczynski (dowolny), Krzaklewski, Tusk itp. Kazdy z nich rwie do koryta by ulzyc swoim zadzom wladzy i chciwosci, a skowyt przeciwnikow wynika z tego ze to nie oni sa przy korycie.

Najbardziej lubie oddawac sie przemysleniom filozoficznym, lecz niestety to co sie dzieje e ekonomii nie pozwala na skoncentrowanie sie na ambitnych tematach.

Tak sie ostatnio zastanawialem, co sie stanie z tymi emigrantami w USA ktorzy pracuja po 12 godzin na dobe, mieszkaja w piwnicach i kazdego dnia licza ile udalo im sie odlozyc. Co sie z nimi stanie gdy dolary lezace na koncie w bankach utraca swoja wartosc, gdy dolar nie bedzie wart 3 zlote a 2, 1 lub 50 groszy …

Ciekawe tez jest, co sie bedzie dzialo gdy nie uda sie zapelnic budzetu i czarni obywatele nie otrzymaja swiadczen do ktorych maja wielkie i niekwestionowane prawa – darmowe mieszkania i bony na zywnosc. Dodac trzeba ze wiekszosc ma bron i niebywala wprawe w poslugiwaniu sie nia 😉

Szkoda ze nie ma czasu na filozofie, bo imperia powstaja i wala sie a czlowiek jest niezmiennie ten sam i pytania pozostaja te same od wielu tysiecy lat.

Prawa ekonomii mozna oszukiwac, jednak nie na dlugo. Rzad USA jest zadluzony ponad wszelka granice zdrowego rozsadku. USA maja ogromny deficyt handlowy. To jest podstawa ekonomiczna faktu, ze waluta amerykanska slabnie wobec innych walut obecnych na wolnym rynku.

Trzeba przypomniec, ze chinski yuan nie jest waluta wyceniana przez rynek, kurs jest ustalony przez partie i wynosi nieco ponad 8 yuanow za dolar. Kurs jest tak utrzymywany by yuan byl tani i oplacalo sie kupowac dobra konsumpcyjne w Chinach. Kierujac kursem yuana, dysponujac 800 000 000 000 $ obligacji USA i mogac w kazdym dniu powiazac swoja walute do innej waluty Chiny rzadza gospodarka swiatowa.

80 % rezerw walutowych wszystkich krajow swiata utrzymywanych jest w dolarach, a konkretnie w obligacjach amerykanskich, reszta to zloto i obligacje innych panstw. W sytuacji gdy kurs dolara slabnie rezerwy panstwowe topnieja. W tej sytuacji zarzady bankow centralnych moga dojsc do wniosku ze rezerwy beda utrzymywane w wiekszym stopniu przez obligacje innych panstw lub w zlocie.

Gdyby publicznie doszlo do takich deklaracji dolar amerykanski stracilby ogromna czesc swojej wartosci, zjawisko zaczelo by przypominac inflacje. Probujac zatrzymac inwestorow i pokrywac biezace potrzeby FED musial by znacznie podniesc oferowane oprocentowania. Taki scenarusz gwarantuje ciezki kryzys. To jest podstawa psychologiczna spadku dolara – paniczna wyprzedaz.

Byc moze ma miejsce ciche uciekanie od dolara, obserwowane zjawiska zdaja sie potwierdzac ta teorie. Dolar nieustannie traci na wartosci, ktos kto ma go bardzo duzo stopniowo wymienia go na inne waluty. Zloto zdrozalo z 270 do 670 $ za uncje, ktos kupuje ogromne jego ilosci. Trudno to wytlumaczyc zbiorowym wplywem drobnych inwestorow, wyglada to na ucieczke posiadaczy naprawde duzych zasobow.

Jaka waluta zastapi dolara ? Na pewno nie yuan czy rubel, bo nikt nie wierzy w uczciwe zarzadzanie tymi walutami, nie beda to tez waluty malych krajow jak Szwajcaria czy Anglia. Pewnikiem jest Euro i juz dzis kraje strefy Euro zaczynaja odczuwac negatywne efekty popytu na Euro – wzrost jego wartosc i spadek oplacalnosci produkcji w strefie Euro. Jednak jest tez wiele pozytywnych strony bycia bankierem swiata, np. mozna obnizyc stopy procentowe do znikomego poziomu a i tak inwestorzy beda kupowac obligacje i udzielac kredytu Europie bo w jakis sposob trzeba zaiwestowac posiadane srodki. Niestety Europa nie potrafi wykorzystac swoich atutow tak jak Ameryka czerpala korzysci z bycia bankierem swiata przez dziesiatki lat.

Przemijanie, jakze ciezko sie z tym pogodzic. Czlowiek z natury przywiazuje sie do osob, miejsc i rzeczy. Jak to wytlumaczyc ? Czy to jest atawizm, poped wyniesiony z czasow gdy dziki czlowiek staral sie opanowac otoczenie i gdy stabilne warunki zwiekszaly szanse przezycia ? A moze wynosimy to z dziecinstwa, gdy musimy miec na wylacznosc wszystko co zywe i niezywe wokol nas ?

Niezaleznie od tego jakie sa powody, pragnienia to jest niemozliwe do zrealizowania. Wszystko wokol nas sie zmienia, kazdego dnia nasi nablizsi sa starsi, sami starzejemy sie i jestesmy blizsi smierci. Nie zatrzymamy zadnego z przedmiotow i ludzi ktore nas otaczaja. Zycie nasze i kazdego czlowieka jest ulotne i kruche jak najdelikatniejsza porcelana.

Moze ta wlasnie potrzebe zaspokaja kazda z religii, dajac nam obietnice miejsca niezmiennego, pozbawionego przemijania ? Moze nie bolu, smierci, dezintegracji czlowiek sie boi lecz wlasnie przemijania, ze wszysto rozpadnie sie w pyl ?

W roku 1861 wybuchla wojna miedzy Polnoca a Poludniem Ameryki. A. Toffler wyklumaczylby to roznicami miedzy gosporakami 2 i 3 fali, ekonomista roznicami miedzy gospodarka rolnicza potrzebujaca pracownikow rolnych i gospodarka industrialna, potrzebujacymi robotnikow fabrycznych, wiekszosc obywateli USA powodem byla walka o wolnosci czarnych (choc czarni jeszcze przez 100 lat po zakonczeniu tej wojny nie mieli tak naprawde praw !)

Prawda jest taka, ze potrzebny byl nowoczesny niewolnik, niewolnik industrialny, niewolnik na skale swoich czasow. Kto byl w lepszej sytuacji – ‘wolny robotnik’ na polnocy czy niewolnik na poludniu. Niewolnik mial gwarancje pracy i jedzenia, jego wlasciciel nie chcialby by niewolnik zachorowal czy zmarl bo to oznaczlo by strate. ‘Wolny robotnik’ moze zostac wyrzucony na bruk gdy przestanie byc potrzebny i nikomu straty to nie przyniesie. Bycie ‘wolnym’ 150 lat temu oznaczalo taka sama ciezka prace za takie same pieniadze, w mniej zdrowym otoczeniu, przy wiekszym ryzyku choroby lub kalectwa i w ogromnym stresie utraty pracy. Uwolnienie niewolnikow oznaczalo tylko i wylacznie wydluzenie smyczy, zamiane lancucha na wiezy ekonomiczne. Dzis dla 80 % spoleczenstwa pracujacego na zaspokojenie swoich najskromniejszych potrzeb i na pozostale 20 % bogaczy jest to zwykle niewolnictwo.