Bankowość a nieruchomości komercyjne

Centra polskich miast przypominają trochę Zurich – w krajobrazie dominują placówki bankowe. Banki wypychają z centrów wszystkie inne firmy, ponieważ żaden biznes nie jest w stanie zapłacić takiego czynszu jak bank. Powoduje to drożyznę towarów i usług – banki windują poziom cen całego rynku lokali komercyjnych, a przecież koszty zawsze przerzucane są na klienta. Wysokie ceny nasilają proces wymierania centrów miast – ludzie uciekają przed wysokimi cenami do Internetu i kolejne firmy wypadają z biznesu pozostawiając po sobie pustą witrynę lub kolejny bank.

Jedynymi wygranymi tego procesu są osoby, które korzystając z zawirowań towarzyszącym upadkowi PRL zdołali się uwłaszczyć i wejść w posiadanie atrakcyjnych lokali. Dla wielu byłych aparatczyków czynsz płacony przez bank stanowi sutą emeryturę. Taka rekompensata za lata młodości spędzone na budowaniu ‘ludowej ojczyzny’ jest dużo lepsza niż jakiś tam order.

Wzrost ilości placówek bankowych można zaliczyć do grona procesów zwanych makdonaldyzacją. Aby dotrzeć do klienta bank tworzy małe oddziały, zwykle franchisingowe. Ma być podobnie jak w ‘maku’ – blisko i szybko.

Banki nienawidzą tego procesu. Większa ilość placówek to same komplikacje – czyli koszty. Trzeba zapłacić czynsz, wyposażyć placówkę, utrzymać pracowników, zapewnić dostawę i odbiór gotówki, przeprowadzić szkolenia – to wszystko kosztuje. Dlatego tak wielkim sukcesem finansowym okazał się mbank, który utrzymuje śladową ilość placówek w Polsce oraz coraz bardziej popularyzuje ideę mKiosków.

Wygląda na to, że zmiany jeszcze się nie kończą. Być może przed nami ostateczny schyłek modelu bankowości opartej na rozsianej sieci placówek. Wkrótce pojawią się superplacówki, czyli skrzyżowanie wpłatomatu, bankomatu i skypa. Zamiast wynajmować kilkadziesiąt metrów kwadratowych powierzchni banki zaczną szukać miejsca, gdzie można wepchnąć urządzenie wielkości dużej szafy. Dodatkowo pozostawi się jedną dużą placówkę w każdym większym mieście do załatwienia spraw niestandardowych oraz wpłat/wypłat dużych sum gotówki.

Efektów będzie kilka. Wzrośnie zapotrzebowanie na serwisantów a spadnie na kasjerów. Czynsze spadną, co może być problemem dla ludzi utrzymujących się z najmu lub spłacających kredyty za które kupili daną nieruchomość. A same banki podzielą się na dwie grupy – część wprowadzi tą innowację, a część uzna, że ‘oni nie będą się w to bawić’. Na marginesie często zauważam, że bankowcy nadużywają słowa ‘bawić’. Słyszałem setki razy uwagi takie jak: ‘my się nie będziemy bawić w kredyty dla samozatrudnionych’, ‘my się nie będziemy bawić w dostęp do konta przez Internet’, ‘my się nie będziemy bawić w skrytki bankowe’, ‘my się nie będziemy bawić w kredyty o stałym oprocentowaniu’. W każdym razie ci, którzy nie będą się bawić w centra samoobsługowe wkrótce skończą na śmietniku historii bankowości.