Categories
Ze starego bloga

Koniec globalizacji

Globalizacja miala byc w zalozeniach srodkiem umozliwiajacym panstwom 3 swiata dogonienie czolowki. Efekty okazaly sie mizerne
– bankructwo USA
– ucieczka miejsc pracy z krajow rozwinietych
– wyzysk w krajach rozwijajacych
– wyczerpanie zasobow naturalnych planety
– czerpanie korzysci z globalizacji przez tysieczna czesc populacji (wlasciciele koncernow i zarzady).

Swiat stal sie globalna wioska nie dlatego ze z kraju A mozna przeprowadzic sie do kraju B, jak postulowano, tylko dlatego ze telefonia i internet stanialy. Jest to globalizacja IT …

Wobec rozczarowujacych efektow globalizacji jestesmy swiadkami ogromnych protestow przeciw globalizacji. Skala przypomina 19 wieczne wystapienia socjalistyczne i anty monarchistyczne. Ciekawe, jaki ustroj spoleczno-ekonomiczny zastapi obecna fasadowa demokracje, z nastrojami kontrolowanymi przez koncerny.

Najwyrazniej globalisci maja za soba potezna sile wyzsza, moze ich modlitwy zostaly wysluchane, poniewaz bankructwo USA i koniec ropy naftowej oznaczaja koniec globalizacji. Z calej globalizacji zostanie nam tylko globalna tania lacznosc, dzieki czemu bedziemy mogli na zywo ogladac, jak ludzie umieraja z glodu w Kairze czy Manili. Zostana nam rowniez puste kontenery, z ktorych juz obecnie buduje sie domy ( http://www.fabprefab.com/fabfiles/containerbayhome.htm ).

Niestety, sytuacja swiata poglobalnego jeszcze sie pogorszy, zanim lokalne gospodarki odrodza sie i zaczna produkowac zywnosc i towary. Obecnie mamy sklepy pelne towarow, na ktore ludzi nie stac, i ta grupa wykluczonych stale rosnie. W przyszlosci bedziemy miec puste sklepy, i towary ktorych nie bedzie i na ktore nikogo nie bedzie stac. 

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Polityczna logika lemingow

Wegry sa krajem najgorzej radzacym sobie po wstapieniu do UE. Rozdawnictwo srodkow budzetowych spowodowalo ogromny deficyt i zalamanie gospodarcze. Rzed wprowadzil surowy program naprawczy, o ktorych Gazeta pisze :

Dzięki tym działaniom w zeszłym roku deficyt budżetowy spadł do 5,5 proc. PKB z 9,2 proc. w 2006 r. – W tym roku obniżymy go do 4 proc., a w 2009 r. do 3,2 proc. – zapowiada Álmos Kovács.

Efekty ? Oto one :

Dla rządu zaś plan sanacyjny skończył się drastycznym spadkiem popularności. Według instytutu Gallupa w maju 2006 r. partia rządząca miała 35 proc. poparcie, obecnie tylko 15 proc. W siłę urósł za to opozycyjny prawicowy Fidesz, który może teraz liczyć na mniej więcej 43 proc. głosów.

W ekonomii rzadzi matematyka i logika. Mozna pozyczac, ale wczesniej czy pozniej przychodzi czas zwrotu pozyczki. Im dluzej sie odwleka, tym bardziej bolesny jest moment powrotu do rzeczywistosci, tym wiecej trzeba zwrocic. Ludzie tego nie rozumieja, zeby sobie wyobrazic jak dziala kredyt, trzeba umiejetnosci liczenia powyzej 10 i odrobiny wyobrazni.

Dzieki tej glupocie w istnieje Polsce szerokie poparcie dla tow. Gierka, ktory nie dosc ze byl zdrajca, reprezentujacym sowieckiego okupanta, to jeszcze absurdalnie zadluzyl panstwo. Ale ludzie pamietaja tylko, ze w miskach mieli nieco wiecej niz za Gomulki, ze do dzis splacaja to w podatkach – wola nie wiedziec. Zreszta nie tylko w Polsce, na calym swiecie ci ktorzy rujnuja finanse panstwa uchodza za najlepszych wladcow.

Wyobrazmy sobie taka sytuacje – wprowadzamy na do bankow nowy rodzaj kredytu. Wystarczy, ze rodzic przyjdzie z dzieckiem, a dostaje $20 000 gotowka. W zamian podpisuje umowe, ze jego dziecko splaci za 20 lat $50 000. Na pewno znalezli by sie chetni (narkomani, menele, pijacy itp), ale malo ktory rozsadny rodzic chcialby skorzystac z takiej oferty. Tymczasem kazdy z obywateli to wlasnie robi – zgadzajac sie na zadluzanie budzetu panstwa – sprzedaje przyszlosc swoich dzieci. Mowiac bardzo kolokwialnie o obligcjach panstowych- ktos za to kiedys bedzie musial ‘beknac’.

Wracajac do logiki – panstwa wysoko zadluzone maja ograniczona ilosc mozliwosci wyjscia z zadluzenia :
– podniesc podatki, ograniczyc wydatki i splacic dlug, czyli popelnic samobojstwo polityczne
– wydrukowac duzo pieniedzy i splacic nimi zadluzenie, wywolujac hiperinflacje, co jest kolejna forma samobojstwa politycznego
– oglosic niewyplacalnosc, powodujac protesty wierzycieli i podanikow – jest to samobojstwo polityczne
– wywolac wojne i najechac inne panstwo – metoda ryzykowna bo mozna wojne przegrac jak Amerykanie w Iraku
– nic nie robic, tylko nadal sie zadluzac, przez co przejsc do historii jako najlepszy wladca, kiedy bylo jak za Sasa, jadlo sie, pilo i popuszczalo pasa, a tym czasie panstwo rozpadalo sie w proch.

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Myslenie dogmatyczne

Najczestszym ograniczeniem analitykow poza brakiem wiedzy ogolnej jest dogmatycznosc. W swoich kalkulacjach przyjmuja ukryte zalozenia, ktore przenosza sie na ich analizy, czesto czyniac je bezwartosciowe. Co ciekawe, czasto dane jasno wskazuja na zaistnienie jakiejs sytuacji, ale jest to odrzucane jako nie mieszczace sie w glowie.

Dyskusje z dogmatycznymi ekonomistami sa pozbawione sensu jak rozmowy z ortodoksyjnymi katolikami o filozofii. Tak jak w przypadku katolikow koncem dyskusji jest ‘to nie prawda, bo Jezus powiedzial to i to’, tak w przypadku ‘analitykow’ slyszy sie ‘rzad na to nie pozwoli’, ‘wolny rynek zadziala’, czy banalne ‘to niemozliwe’ itp.

Przyklady opinii nie mieszczacych sie w glowach wiekszosci ekonomistow to :
– obligacje amerykanskie sa bezwartosciowe i nigdy nie zostana splacone, podobnie jak wiekszosc obligacji europejskich
– Ameryka jest gospodarczym kolosem na glinianych nogach, ktory w kazdej chwili moze pasc jak Zwiazek Radziecki
– ropa naftowa konczy sie, nie moze zostac zastapiana niczym innym i spowoduje to totalne zalamanie swiatowego stystemu ekonomicznego
– brak ropy naftowej to brak zywnosci, a brak zywnosci to wymieranie ludnosci swiata, w efekcie wojny o zasoby i zywnosc
– jedyna prawdziwym pieniadzem jest zloto i srebro, dolar czy euro jest tylko i wylacznie srodkiem platniczym, z gwarantowana utrata wartosci w czasie
– kazda waluta papierowa w historii ludzkosci zamienila sie lub zamieni sie w bezwartosciowa makulature; zapis elektroniczny akcji czy obligacji zniknie nie pozostawiajac po sobie nawet makulatury
– gospodarki oparte o uslugi (np. USA, Niemcy) sa jak domki z kart, gotowe zawalic sie w kazdej chwili; jedyne zdrowe gospodarki oparte sa na rzeczywistej produkcji dobr (np. Korea, Indie, Chiny)

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Nastepny etap wzrostu cen ropy

Nie tak dawno zapowiadalem nadejscie sytuacji, gdy producenci ropy odmowia jej sprzedazy, zdajac sobie sprawe z ograniczonosci zasobow i tylko jednego kierunku zmiany cen – w gore. Oto informacja prasowa z Emiratow Arabskich

Shura member calls for oil production curbs in Saudi Arabia

Saudi Arabia’s Shura council (parliament) will hold a series of meetings over the next two weeks to discuss a controversial proposal by a key member to curb oil production to save reserves for better prices, Saudi media reported. The council will listen to a report by deputy chairman of the Shura water and public utilities committee, Salim bin Rashid Al Marri, who will argue for cutting crude supplies to maintain the Kingdom’s underground reserves.

Jazda dopiero sie zaczyna ! Ropa po $ 300 ? Niemozliwe ?

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Era pokoju

Co jest bardziej naturalne dla ludzi – wojna czy pokoj ?

Afganczyk z pewnoscia wierzy, ze wojna. Od kilku pokolen nie jest tam znany inny stan.

Europejczyk sklonny jest wierzyc, ze pokoj. Pomijajac wojne w Jugoslawii i okupacje sowiecka, od 63 lat ludzie nie zaznali wojny.

Amerykanin jest bardziej zdezorientowany. Od prawie 150 lat nie bylo prowadzonych walk na terytorium USA, ale Amerykanie caly czas gina za swoj kraj (a moze za to, zeby ktos zarobil na wojnie).

Niebezpieczna jest powszechna w Europie wiara, ze ludzkosc wyniosla nauke z czasow II Wojny i Zimnej Wojny. Skad to przekonanie, trudno powiedziec. Byc moze po tylu latach pokoju mozna zapomniec o ilosci wojen w historii ludzkosci i o tym ze wojny ciagle tocza sie na swiecie.

To, ze w Europie wojny dlugo nie bylo wynika z prostego faktu, ze syte spoleczenstwa nie chca o nic walczyc. Po co ryzykowac zycie, skoro mozna je spedzic w miare dostatnio i przyjemnie.

Nie zmienila sie natura ludzi, jedynie otoczenie w ktorym sie znajduja. Eksperyment Stanford (http://en.wikipedia.org/wiki/Stanford_prison_experiment) wykazal dobitnie w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, ze szybko i skutecznie mozna z grona przypadkowych ludzi wytworzyc grupe patologicznych oprawcow. Z pewnoscia zolnierze na obu fotkach byli w cywilu bardzo milymi ludzmi. Oczywiscie Amerykanie nie dokonali takich zbrodni jak Niemcy, ale mechanizm wojennego zezwierzecenia jest dokladnie ten sam.

Sytuacja na swiecie jest przepisem na ‘perfect storm’. Ograniczone zasoby i przeludnienie musi i bedzie prowadzic do wojen. Wojny w Zatoce sa pierszymi przykladami wspolczesnych wojen o zasoby. Podobny los moze spotkac inne panstwa tego regionu, jak rowniez Wenezuele czy Algierie.

Przed nami rowniez wojny o zywnosc (Morze Srodziemne oddziela syta Europe od glodnej Afryki) oraz wojny wewnetrzne (Niemcy kontra Turcy, Holendrzy kontra Muzlmanie, Amerykanie kontra Latynosi). Z pewnoscia zasobna w  mineraly Rosja z ujemnym przyrostem naturalnym i przeludnione glodne Chiny beda ciekawym terenem sporu. Biorac pod uwage historyczne doswiadczenia Polakow plynace z sasiedztwa z Rosja, moze lepiej bedzie sasiadowac z Chinami.

W sytuacji gdy sytuacja ekonomiczna bedzie sie pogrszac na skutek peak oil, zawsze znajdzie sie populista wskazujacy na grupe stanowiaca mniejszosc jako ta winna krysysowi, lub posiadajaca zasoby, ktore mozna odebrac i rozdac bardziej potrzebujacym. Na nowy Holocaust nie trzeba bedzie dlugo czekac.

Wszelkie argumenty, ze ‘prawo nie pozwoli na dyskryminacji mniejszosci’ czy ‘ludzkosc wyniosla nauke z historii’ sa smieszne, naiwne i mozna je wlozyc miedzy bajki. Prawo zawsze mozna zmienic a historia uczy tylko tego, ze niczego nie uczy. Podobne negowanie zagrozenia jest zblizone do naiwnosci Amerykanskiego rozumienia II Wojny – ‘Nie bylo chleba, to powinni kupowac bulki’ i ‘Zydzi powinni wynajac sobie dobrych adwokatow’.

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Prawdziwy dochod narodowy USA

Coraz szerzej slyszy sie w USA opinie, ze ‘Ameryka sie konczy’. Osoby wypowiadajace taka opinie porownuja obecny poziom zycia z sytuacja sprzed 10 czy 20 lat.  Slyszy sie, ze sila nabywcza wyplat jest nizsza, przez co jakosc zycia i poziom konsumocji z roku na rok sie zmniejsza.

Jak to mozliwe, skoro rzad publikuje dane, z ktorych wynika ze mamy do czynienia z niemalze nieustannym wzrostem dochodu narodowego ?

Owszem, GDP jest coraz wiekszy, ale jest on nominowany w dolarach. Gwaltowny spadek wartosci waluty w ostatnich latach zamienia przyrost dochodu narodowego w realny spadek. Widac to wyraznie na wykresie dochodu narodowego nominowanego w zlocie, ale bedzie to widac rowniez jezeli uzyjemy barylki ropy, kWh czy ceny bochenka chleba.

Przyjrzyjmy sie uwaznie wykresowi. Przypomniec nalezy, za recesje uznaje sie co najmniej dwa kwartaly spadku GDP. W latach 90tych gospodarka rozwijala sie w spokojnym tempie. Potem widzimy gwaltowny rozwoj gospodarczy napedzany rozwojem Internetu, GDP szybko przyrasta. Nastepnie spekulacja internetowa sie konczy i mamy spadek trwajacy wiele kwartalow. W polowie lat 00tych ta katastrofalna recesje udaje sie chwilowo zatrzymac, by wraz z peknieciem housing bubble nastapil dalszy gwaltowny spadek realnego GDP.

Reasumujac – Ameryka od wielu lat jest w stanie recesji, tylko ze nikt tego nie zauwaza. Jest to ekonomiczna wersja znanego powiedzenia ‘Krol jest nagi’, nikt zdaje sie nie dosterzegac, ze USA jest na kolanach.

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Obama

Tak jak sie spodziewalem – Obama ma w kieszeni nominacje w wyborach prezydenckich. Spodziewam sie, ze Obama wygra wybory prezydenckie. Uwazam, ze moze byc doskonalym prezydentem i z pewnoscia goruje nad swoim republikanckim konkurentem.

Clinton przegrala prawybory i w tej sytuacji wyszla z jedyna racjonalna propozycja – chce startowac w wyborach razem z Obama, jako kandydat na wiceprezydenta. Kapitalny krok dla obu stron. Dla Obamy pewnoscia przyciagnie ona glosy osob, ktorym przeszkadza jego kolor skory. Clinton mysli bardziej pragmatycznie, zasugerowala ze Obame moze zastrzelic jakis fundamentalista – w takiej sytuacji wiceprezydent zostaje prezydentem.

Fantastycznie slucha sie przemowien Obamy, facet ma nieslychana charyzme, tlumy szaleja na jego mitingach. Tonacja jego przemowien jest socjalistyczna, mowi rzeczy calkowicie nowe w liberalnej dotad Ameryce. Do tej pory liberalizm byl tak daleko przyjety, ze spoleczenstwo uwazalo ze powszechne ubezpieczenie zdrowotne jest niepotrzebne – nie stac cie na lekarza lub niespodziewanie sie rozchorowales to twoj problem. Ten kraj juz chyba dojrzal do tego momentu, by bardziej chronic swoich obywateli, zreformowac stosunki spoleczono-ekonomiczne, uporzadkowac polityke energetyczna i militarna.

Ciekawie bedzie wygladalo starcie z McCainem. Obama stara sie byc bardzo fair i nie stosuje brutnych chwytow. Niestety badania wskazuja, ze najskuteczniejsza kampania wyborcza polega na oczernianiu konkurenta. Z pewnoscia McCain bedzie sie staral delikatnie dawac do zrozumienia, ze Obama jest czarny i wobec tego nie nadaje sie na prezydenta. Z drugiej strony sztab Obamy charakteryzuje sie kapitalnym profesjonalizmem, widac jak kampania Obamy przewyzszala kampanie Clinton. Z pewnoscia oba sztaby intensywnie w tej chwili pracuja nad tym by nam sie nie nudzilo.

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Czwarta wladza

Od czasow upowszechnienia sie prasy drukarskiej istnieje dziennikarstwo. Wolna prasa ma ogromna role – kontroluje wladze i poprzez jej pietnowanie broni obywateli i trzyma wladze troche w ryzach.

Wraz z pojawieniem sie konceronow miedzynarodowych wolna prasa przestala istniec. Obecnie prasa dzieli sie na kilka gatunkow
– omijajaca polityke – np. Dzialkowiec czy inny Wedkarz
– piszaca texty populistyczne (rzad was okrada!) – np. Super Expres czy Fakt
– piszaca to, co politycy chca zeby koncerny drukowaly (kryzys zostal zazegnany) np. Gazeta Wyborcza czy WSJ

Niestety dla klasy rzadzacej (politykow i wielkich posiadaczy) pojawilo sie zupelnie nowe medium, ktore bardzo trudno zlapac za pysk – Internet. Wyglada na to, ze blogerzy przejmuja role kontrolna z rak prasy. Z mojej perspektywy, blogi ekonomiczne kolegow blogerow sa jedynym pewnym zrodlem wiedzy, z odsiana propaganda i zweryfikowana trescia.

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Wachovia

Mimo wielokrotnego zapewniania przez wladze, kryzys bynajmniej nie zostal zazegnany. Dzis sadny dzien w Wachovii – swiadkowie donosza o wynoszonych koszach pelnych scietych glow. Na gorze odcietych lbow widziano leb Kena Thompsona, bylego CEO. Na te doniesienia rynek akcji zareagowal dramatyczna przecena, prawie 2 % w dol. To bardzo duzo – najwyrazniej czesc ludzi na gieldzie posiada mozgi i nie kupuje propagandy sprzedawanej przez rzad.

Co sie stalo ? Otoz jakis czas temu Ken z Wachovii zakupil Golden West, firme zajmujaca sie kredytami na nieruchomosci, ktora okazala sie mina. Golden West mial w swoim portfolio niesciagalne kredyty na nieruchomosci, straty z tego tytulu dzialalnosci obciazyly nowego nabywce, czyli Wachovie. Straty te byly tak duze, ze jak na chwile obecna wymazaly one polowe kapitalu Wachovii. W ten sposob 4ty pod wzgeledem wielkosci bank USA skazany jest za zaglade i czeka w kolejce do przejecia.

Jutro czekaja nas kolejne zapewniania ze kryzys jest zazegnany. Tymczasem w kolejce do ‘reality check‘ czekaja kolejne kraje z ‘housing bubble‘ jak Wielka Brytania czy Hiszpania.

Na koniec housing bubble widziane z roznej perspektywy – oczami ekonomisty

I oczami satyryka

Share This Post
Categories
Ze starego bloga

Koszty wojny

Zyski z wojny w Iraku :
– zabity Saddam
– zblizenie Kurdow do stworzenia wlasnego kraju
– przeniesienie wojny na terytorium wroga

Straty z wojny z Irakiem :
– wydanie $500 000 000 000 na wojne ($18 000 na kazdego Irakijczyka)
– 5000 zabitych Amerykanow i nieznana liczba zabitych Irakijczykow
– swiatowy spadek sentymentu do USA
– empiryczne udowodnienie, ze wojny asymetrycznej nie sposob wygrac

Jak mozna by zadac smiertelny cios ekstremistom z Al Kaidy ? Uniezalezniajac sie od ropy. Jak dowiodl EV1 i Tesla Motor, mozliwe jest wdrozenie do uzytkowania samochodow elektrycznych. USA posiada ogromne pustynie, ktore moga generowac prad dla reszty kraju. Krotkie wyliczenie – 1 elektrownia termosolarna kosztuje dzis $200 000 000 i generuje 50 MW. Przy wiekszej skali koszt spadlby, i za wojne w Iraku mozna by wybudowac 5 000 elektrowni, o lacznej mocy 250 GW. Oszacowac mozna, ze taki zespol elektrowni moglby wytworzyc rocznie 900 TkWh, co jest iloscia znaczaca przy dotychczasowej konsumpcji USA na poziomie 3800 TkWh. Dodatkowo prace znalazlo by znacznie wiecej osob, niz przy produkcji amunicji na wojne.

Jak mozna by lepiej wydac te 500 duzych baniek ? Chocby ograniczajac deficyt budzetowy USA. Mozna by tez zreformowac system ubezpieczen medycznych w USA, gdzie nie ma powszechnego ubiezpieczenia medycznego i okolo 40 milionow doroslych obywateli nie ma ubezpieczenia. Warto by tez przestawac okradac przyszlych emerytow przewalajac skladki emerytalne na finansowanie wojny.

Zdecydowanie najlepszym rozwiazaniem wydania srodkow publicznych na walke z Al Kaida bylaby inwestycja w badania nad fuzja jadrowa. Majac do dyspozycji taka technologie, nasze klopoty z ropa przeszlyby do historii. Prace nad takim projektem sa najbardziej zaawansowane w Europie (ITER). USA tez miala w tym swoj udzial, lecz ostatnio wycofala sie z finansowania projektu … Ponizej przekroj reaktora.

Share This Post